2 мая – День польского флага и
День полонии и поляков за границей
2 maja to Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej
oraz Dzień Polonii i Polaków za Granicą
День полонии (польской диаспоры) и поляков за границей был учрежден Законом от 20 марта 2002 года в знак признания многовековых достижений и вклада полонии и поляков за границей в восстановление независимости Польши, их верности и привязанности к польскому единству, а также помощи стране в самые трудные моменты.
День флага — праздник, который отмечается в Польше уже 21 год. 2 мая поляки вывешивают перед своими домами бело-красные флаги. День флага был учрежден Сеймом в соответствии с Законом от 20 февраля 2004 года. Праздник призван выразить уважение к флагу и способствовать распространению знаний о польской идентичности и национальных символах.
Интересный факт — праздник приходится на годовщину водружения польскими солдатами бело-красного флага на вокзале Тиргартен в Берлине в 1945 году. В битве за Берлин приняли участие десятки тысяч солдат 1-й Польской армии.
Немного истории. Спустя несколько десятков дней после начала Ноябрьского восстания депутаты и сенаторы Королевства Польского собрались в Королевском замке в Варшаве и приняли первую в истории Польши резолюцию об установлении национальных цветов. «Палата сенаторов и депутатов, выслушав предложения комиссий сейма и принимая во внимание необходимость установления единого символа, под которым должны были бы объединиться все поляки, постановила и установила: Национальная кокарда будет состоять из цветов герба Королевства Польского и Великого княжества Литовского, т. е. белого и красного», — говорится в постановлении от 7 февраля 1831 года.
Польские национальные цвета, в отличие от флагов многих других стран, не имели дня, посвященного их истории и пропагандирующего их использование. Выбор даты праздника был обусловлен двумя причинами. Одна из них, историческая, связана с тем, что 2 мая 1945 года польский флаг был вывешен на Рейхстаге и Колонне Победы в Берлине. Второе — практическое. Учреждение праздника оправдывалось тем, что 1 мая были оставлены вывешенными государственные флаги, которые «ждали» Дня Конституции 3 мая.
По данным Министерства иностранных дел, за пределами Польши проживает около 20 миллионов человек польского происхождения. Это люди, которые покинули страну или родились за ее пределами, но считают себя польскими по происхождению и имеют связи с польскостью: потомки эмигрантов и беженцев XIX века, спасавшихся от войн, последующие поколения бывших польских граждан, оставшихся на приграничных территориях или в глубине Советского Союза, бывшие антикоммунистические оппозиционеры со своими семьями и экономические эмигранты, покинувшие Польшу после 1989 года.
Dzień Polonii i Polaków za granicą został ustanowiony na mocy ustawy z 20 marca 2002 roku w dowód uznania wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości, wierność i przywiązanie do polskości oraz pomoc Krajowi w najtrudniejszych momentach.
Dzień Flagi to święto obchodzone w Polsce od 21 lat. 2 maja Polacy wywieszają przed swoimi domami biało-czerwone flagi. Dzień Flagi został ustanowiony przez Sejm na mocy ustawy z 20 lutego 2004 r. Święto ma wyrażać szacunek do flagi i propagować wiedzę o polskiej tożsamości oraz symbolach narodowych.
Jako ciekawostkę warto dodać, że święto przypada w rocznicę zatknięcia przez polskich żołnierzy biało-czerwonej flagi na stacji kolejki miejskiej Tiergarten w Berlinie w 1945 r. W Bitwie o Berlin brało udział kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy 1. Armii Wojska Polskiego.
Trochę historii. Kilkadziesiąt dni po wybuchu powstania listopadowego, zebrani na Zamku Królewskim w Warszawie posłowie i senatorowie Królestwa Polskiego podjęli pierwszą w dziejach Polski uchwałę ustanawiającą barwy narodowe. „Izba senatorska i poselska po wysłuchaniu wniosków Komisyi sejmowych, zważywszy potrzebę nadania jednostajnej oznaki, pod którą winni łączyć się wszyscy Polacy, postanowiły i stanowią: Kokardę narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym” – zapisane jest w uchwale z 7 lutego 1831 r.
Polskie barwy narodowe, w przeciwieństwie do flag wielu innych krajów, nie miały jednak dnia upamiętniającego ich historię i promującego ich używanie. Wybór daty święta miał dwie przyczyny. Jedna, historyczna, jest związana z tym, że właśnie 2 maja 1945 r. flaga polska została zawieszona w Berlinie na Reichstagu oraz na Kolumnie Zwycięstwa. Druga ma charakter praktyczny. Ustanowienie święta uzasadniało pozostawienie wywieszonych 1 maja flag narodowych, które „oczekiwały” na Święto Konstytucji 3 maja.
Według danych MSZ poza granicami Polski mieszka ok. 20 mln osób polskiego pochodzenia. Są to osoby, które wyjechały z kraju lub urodziły się poza Polską, ale poczuwają się do polskiego pochodzenia i związków z polskością: potomkowie emigrantów z XIX wieku i uchodźców uciekających przed wojnami, kolejne pokolenia dawnych obywateli polskich, którzy pozostali na Kresach lub w głębi Związku Sowieckiego, byli opozycjoniści antykomunistyczni z rodzinami i emigranci zarobkowi, którzy wyjechali z Polski po 1989 r.
Fot. Joanna Bożerodska